معرفی طنز پاورقی
امید با طعم تناقض

یکی از تکنیک‌های موثر در طنزپردازی، استفاده از واقعیات و بیان آن‌هاست. در کتاب اسرار و ابزار طنزنویسی می‌خوانیم:«طنز درباره درد‌های بشر است و طنز واقعی، واقعیت دارد. واقعیت نیز با اینکه ممکن است خواننده را راحت بگذارد اما حتما کمی او را می‌چزاند.» گفتن واقعیت و اشاره به آن باعث می‌شود پرده‌های میان مخاطب و گوینده از بین برود و مخاطب به همین خاطر بخندد. کاری که برنامه طنز پاورقی به خوبی از پس آن برآمده است.

از زمانی که اعتراضات و اغتشاشات در ایران به وقوع پیوست، رسانه‌های خارجی در پی آن بودند که فضا را به گونه‌ای جلوه دهند که گویا کار برای نظام تمام است. آن‌ها در این راه از هیچ دروغی دریغ نکردند و هر آنچه که در چنته داشتند را به میدان آوردند و همچنان می‌آورند. در این میان برنامه پاورقی که با اجرای محمدرضا شهبازی و نویسندگی امین میمندیان و مرتضی قربانی و کارگردانی جواد فتحی هر شب حول و حوش ساعت ۲۰ به روی آنتن شبکه دو می‌رود، توانسته با نشان دادن موارد دروغ و جلوه دادن حقایق ماجرا به زبان طنز و کنایه، هژمونی سایه افکنده بر قشر مخاطبان خود را بشکند.

شوخی مداوم با موارد متناقض و غیر منطقی رخ داده در این چند وقت، یکی از تکنیک‌هایی است که در این برنامه به کار گرفته می‌شود. برای مثال اروپایی‌ها که خود را سردمدار آزادی و آزادی بیان می‌دانند و مدعی برابری همه انسان‌ها با هم هستند از قاره خود با نام باغ اروپا یاد می‌کنند و بقیه دنیا را جنگلی می‌نامند که برای حفاظت از باغ می‌بایست به آن‌ها حمله کرد! همین موضوع دستمایه شوخی در هر برنامه پاورقی شده است تا خوبی‌های باغ اروپا را به مخاطب خود نشان دهد!

یا مثلا مسیله‌ای همچون مرگ چندین نفر در جشن هالووین کره جنوبی باعث شد تا محسن تنابنده پستی بگذارد و به مردن آن‌ها در مراسم شادی غبطه بخورد. شوخی‌های تکراری در برنامه با این موضوع و نشان دادن مواردی که در غرب مردم با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو هستند واقعیت نادرست بودن حرف تنابنده را به مخاطب نشان می‌دهد.

اخیرا هم در یکی از قسمت‌ها با کنایه به استوری علی ضیا گفته شد این منطق که «جای هنرمند زندان نیست» درست نبوده و بنابرآن جای هیچ کسی نباید زندان باشد چون ملاک زندان رفتن یا نرفتن صنف و شغل افراد نیست بلکه باید به وقوع جرم نگاه کرد.

به نظر می‌رسد پاورقی توانسته با نشان دادن واقعیت و به اصطلاح «توی صورت مخاطب زدن» آن، فضای سنگین رسانه‌ای علیه نظام را بشکند و با آشکار کردن تناقضات فعلی و قولی مخالفان نظام، دل هواداران نظام را گرم نگه دارد؛ کاری که هرچه از اهمیت آن در این روزها گفته شود کم گفته شده است.

ثبت ديدگاه




عنوان