راه راه: در معرفی این کتاب به فرمایش مقام معظم رهبری بسنده میکنیم: «مرحوم آقا جمال خوانسارى، عالم معروف، سیصد سال پیش براى اینکه خرافات را برملا کند، کتابى به نام کلثوم ننه را نوشت، که الان هست. ایشان با زبان طنز، معروف‌ترین خرافات زمان خودش را به زبان فتواى فقهاى زنان درآورده و مى‌گوید زنان پنج فقیه بزرگ دارند! آن وقت از قول اینها مثلا در باب مَحرم و نامحرم، در باب طهارت و نجاست و در باب انواع و اقسام چیزها، مطالبى را نقل مى‌کند. یعنى عالم دینى به این چیزها مى‌پردازد. ما خیال مى‌کنیم اگر با یک مطلبى که مورد عقیده‌ مردم است و خُرافى و خلاف واقع است، مقاومت کردیم، بر خلاف شئون روحانى عمل کرده‌ایم؛ نه، شأن روحانى این است.»*

بخشهایی از متن کتاب:
باب دوم: در بیان اوقاتی که نماز ساقط و ترک آن واجب است: اول در شبهای عروسی. دوم در حضور ساززن و نقاره چی، سوم وقتی که زن خویشان خود را در مجلسی ببیند لازم است که ترک نماز کند و حالات شوهر را به خویشان گوید. چهارم روزی که به موعظه شنیدن رفته باشد. پنجم روزی که جامه‌ی نو پوشیده باشد و ترسد که خُرد و ضایع شود، در این صورت خاله جان آقا تردّد دارد و گفته که ترک نماز مستحب است نه واجب و این قول خالی از قوه نیست. ششم روزی که زن، زینت عیده کرده باشد؛ یا به عروسی رفته یا زنی که شوهرش در سفر مانده باشد. و در چند جای دیگر هم وجوب ترک نماز را نوشته‌اند که چون سندش ضعیف بود و اختلاف داشت ایراد نشد.

باب نهم: در بیان معاشرت زنان با شوهران خود: بدان که زن وقتی از شوهر راضی شود که زن دیگر نگیرد و در شب و روز با او صحبت بدارد و هر چه او را امر کند به زودی انجام دهد و هر وقت از خانه بیرون رود چیزی از برای او خرید کند و بیاورد، و «بی بی شاه زینب» گفته که هر گاه زن از خانه بیرون رود، مرد منع نکند. و «دده بزم آرا» گفته است که باید پول به زنان داد به جهت آجبل ایشان و هر گاه مرد ندهد زن از دخل بردارد گناه نکرده است. و اجماعی علماست که عروس باید با شوهر و خواهر شوهر و زن برادر شوهر که جاری گویند، دشمنی نماید و همچنین آنها و اگر در دل با هم دوست باشند، در ظاهر باهم دشمنی بکنند که از جمله واجبات است و بی بی شاه زینب گفته که عروس باید هر چه مادر شوهر گوید برخلاف رفتار نماید و مادر شوهر همیشه شِکوه‌ی عروس را به پسر کند و زن باید که هرچه بتواند افترا به خواهر شوهر ببند. و کلثوم ننه گفته هرگاه مابین آنها نزاع واقع شود باید که اعضای یکدیگر را به دندان بگیرند و در نهایت شدت و غصب بکنند و این را در لغتِ زنان، لقمه گویند.

باب دوازدهم در بیان اقسام محرم و نامحرم: کسانی که نامحرمند: اول «عمامه به سر» اگرچه کوچک باشد و کمتر از پانزده سال داشته باشد ولی عمامه هرچه بزرگ‌تر باشد صاحب آن بیش‌تر نامحرم است و دیگر، علما و پیش‌نمازان و خدام مساجد و روضه‌خوان و واعظ و تاجر و کسانی که به حج رفته باشند. اما آنان که محرمند شامل یهودی یراق‌فروش، سبزی‌فروش، زردک‌فروش، بزاز، پنبه عوض کن، طبیب، رمّال، دعانویس و… . بزم‌آرا فرماید که اگر یهودی یراق‌فروش باشد و اتفاقاً او دعانویس هم باشد، به اندازه‌ای محرم است که تا هم فیها خالدون! و اجتناب از او فعل حرام و جزء گناهان کبیره میباشد بلکه این مرد اگر به خانه وارد شود باید احترامات او را به جا و حاجتش را برآورد.

*دیدار با روحانیون استان سمنان. ۱۷ آبان سال ۸۵