معرفی کتاب «مرگ در می­‌زند» اثر وودی آلن
چه کسی خداناباورها را جابه­‌جا می­‌کند

کتاب The complete prose of woody Allen در ایران با نام «مرگ در می­‌زند» منتشر شده است. این کتاب تاکنون توسط نگار شاطریان، هوشنگ حسامی و حسین یعقوبی ترجمه شده و در چند نوبت از سوی دو نشر بیدگل و چشمه چاپ شده است. همان­طور که از نام اصلی کتاب مشخص است، این مجموعه شامل نوشته­‌هایی از «وودی آلن» است که شامل قالب­‌های متنوعی از جمله نمایشنامه، خاطره و… است. داستان­‌ها و نمایش­نامه­‌هایی چون: مرگ در می­‌زند-گام بزرگی برای بشریت- سطحی­‌ترین انسان- پرسش- نقدی بر رستوران فابریزیو و بازخوردهایش- اعترافات یک سارق- خاطرات: مکان­‌ها و افراد- دوران شوم زندگی ما.
نام ایرانی کتاب، برگرفته از عنوان نمایشنامه اول است که ساده و در دو پرده، نقش اصلی نمایش با خود مرگ (با فرشته مرگ اشتباه گرفته نشود) چانه می­‌زند. مرگ معمولا در آثار وودی آلن حضور جدی دارد. بزرگترین کمدی­‌ساز و طنزنویس هالیوود به­‌عنوان یک خداناباور معمولا مرگ را در چهره­‌ای مضحک و تاحدودی مخوف نشان می­‌دهد. در جای­‌جای نمایشنامه­‌ها و داستان­‌ها (به نمایشنامه­‌ای که میزانسن و توصیف و تعریف صحنه و نقش­ها را ندارد، چه باید گفت؟) هست و مخاطب باورمند و غیرباورمند را درگیر چالش­‌های خود می­‌کند.
در «گام بزرگی برای بشریت» می­‌توان با نمونه کاملی از وودی آلن، فراتر از کیفیت هر ترجمه­ ای مواجه شد، در «خاطرات: مکان­ها و افراد» نیز می­‌شود پرداختن به تخیل را در یک مجموعه داستان تخیلی مشاهده کرد. این دو، مثال‌های مهمی از تکنیک­‌های نویسنده اند.
راوی نیز در تمام نمایش­‌ها اول­ شخص است. در یک مورد (سطحی­‌ترین انسان) روایت اول­‌شخص شروع می­‌شود و در پایان سوم­‌شخص است! که ممکن است خطای مترجم یا ویراستار نیز باشد. در همین داستان، ماجرا (ترس انسان از ملاقات با دوستی در آستانه مرگ) نشان می­‌دهد آقای نویسنده معروف جرئت شوخی با چیزهایی را دارد که عمده نویسنده­‌ها کمتر سراغش می­‌روند. اگر بنا باشد اندازه مهارت مترجم نیز ارزیابی شود، «نگار شاطریان» با تغییر ادبیات متن، بعد از هر بار تغییر نقش­‌ها و فرهنگ­‌ها در داستان رستوران فابریزیو، مهارت بالای خود را نشان داده است.
«مرگ در می­‌زند» اسم ناامید­کننده­‌ای دارد اما هر انسان علاقه­‌مند به طنزی که الزاما در جست­‌وجوی غلت زدن از خنده نیست، می­‌تواند بخواند و از شوخی­‌های کمدین بزرگ جهان لذت ببرد.

ثبت ديدگاه