در اردوی آموزشی طنز و کاریکاتور 《راه راه》، مازیار بیژنی کاریکاتوریست مطرح کشور به ارائه تجربه دو دهه فعالیت در حوزه طنز و کاریکاتورش پرداخت.

فضای کلاس همراه با خاطره های مازیار بیژنی و خنده های بلند هنرجویان بود و این کاریکاتوریست خاطراتش را با آرامشی خاص و لبخندی کوتاه تعریف می کرد.

بیژنی با اشاره به حضورش در روزنامه کیهان گفت: از سال ۷۷ تا ۸۸ در کیهان بودم. در همان قضایای دوم خرداد و ۱۸ تیر، به این روزنامه آمدم. کیهان هم در آن روزها خط شکن بود و صف اول حرکت می کرد و بقیه روزنامه ها به کیهان نگاه می کردند.

یادم است کاریکاتوری در مورد قانون ممنوع شدن ورود نیروی انتظامی به دانشگاه کشیدم؛ البته این قانون را مجلس ششم تصویب کرده بود و شورای نگهبان آن را رد کرده بود. برای همین کاریکاتور یک عده ای جمع شدند، کاریکاتور را بزرگ چاپ کرده بودند و یک ضربدر بزرگ هم روی آن کشیده بودند. این نمونه ای بود از این که تحمل طنز را نداشتند و به دفتر زنگ می زدند و توهین می کردند.

وی افزود: بعد از قضایای ۱۸ تیر حوادثی در سطح شهر اتفاق افتاد. تعدادی از اراذل و اوباش که از شلوغی شهر استفاده کرده بودند به سمت دفتر روزنامه کیهان راه افتادند. یادم است آقای هرندی آمده بود وسط دفتر و گفت بیاییند ببینیم چه می گویند؛ من هم آرام گفتم ولی اگر اینها اینجا برسند برای حرف زدن نمی آیند کار دیگری با ما دارند.

بیژنی در خاطره دیگری که کنایه ای بود به کسانی که برداشت ناصحیحی از طراح و کاریکاتور دارند، گفت: اخیرا از مشهد به من زنگ زدند و گفتند یک سری طرح برای مسائل اقتصادی و سبک زندگی می خواهیم. بنده خدایی که زنگ زده بود اصرار داشت که کاریکاتور باید دراز باشد. من می گفتم مثلا کمیک استریپ می خواهی؟ میگفت نه! فقط می گفت کاریکاتور دراز باشد! جالب بود که می گفت من کاریکاتور نمی دانم فقط اندازه بیلبرد بالای پل عابر پیاده باشد.

بیژنی در خاطره دیگری گفت: یک بار هم یک خانمی به من زنگ زد و گفت برای نمایشگاهی با موضوع عفاف و حجاب طراحی می کنید؟ گفتم بله طراحی می کنم. اما بیشتر که توضیح داد فهمیدم از من طراحی لباس و مانتو می خواهد.

بیژنی در خاطره ای با اشاره به رونمایی از کتابش در مورد هولوکاست گفت: روز قدس ۷۸ رونمایی از کتابی در مورد هولوکاست بود. آن اوایل فقط دو تا نسخه از این کتاب زده بودند تا فوری به تجمع روز قدس برسد. یک عکاس خارجی هم از جلد این کتاب عکس گرفت و در رسانه های بین المللی هم سرو صدا شد. چند روز بعد از دفتر کلیمیان به من زنگ زدند و گفتند ما یک نسخه از این کتاب را می خواهیم. ما هم هنوز نسخه ای از آن نداشتیم زرنگی کردم گفتم باید نامه بزنید. یک ساعت بعد پیک با نامه آمد. من هم چاره ای نداشتم گفتم پیش پای شما چاپ اولش تمام شد. تا یک ماه دیگر چاپ دوم می آید.

بیژنی در خاطره دیگری از ستون طنز کیهان گفت: یک یادداشت طنزی هم نوشته بودند تحت عنوان “ورود گاو به پارلمان” که اتفاقا خبر واقعی ای بود که گاوی وارد پارلمان یمن شده است. کیهان به طنز زده بود که وقتی نظارت استصوابی نباشد هر گاوی وارد پارلمان می شود. به خاطر همین طرح، شکایت کردند و آقای شریعتمداری هم به دادگاه رفت که اتفاقا خود دادگاه هم طنزی شده بود. در شکایت آورده بودند “نشر اکاذیب و اشاعه فحشا”! آقای شریعتمداری هم گفت اولا که نشر اکاذیب نیست چون واقعا گاو به پارلمان رفته دوما رفتن گاوی که پارلمان رفته اشاعه فحشا نکرده است.

بیژنی در پاسخ به سوالی در مورد سوژه یابی و ایده یابی در طنز و کاریکاتور گفت: در سوژه یابی تمرین موثر است، عضله ها با ورزش قوی می شوند، ذهن هم زمانی خلاق می شود که تمرین کنید و ارتباط صحیح با فضای اطرافتان داشته باشید؛ مطالعه و شناخت ادبیات در طنز پردازی خیلی مهم است.
وی ادامه داد: داستان، ضرب المثل و حتی جوکها می توانند ایده هایی برای کاریکاتور شما باشند. من جایی این جوک را شنیدم که بیلی با کلنگ بحثش می شود. بیل گفت همه کارها را من می کنم ولی در خبرها می زنند که کلنگ فلان پروژه زده شد. کلنگ هم در جواب بیل گفت که در این چندسال، چقدر کلنگ پروژه زده شد و هیچ بیلی کاری نکرد! من همین را کاریکاتور کردم و اتفاقا خوب دیده شد.

کاریکاتوریست سابق روزنامه کیهان و سردبیر مجله طنز کشیده گفت: در کار طنز صبر داشته باشید که در ظاهر، کار طنز است و خیلی جدی به نظر نمی‌آید ولی کاری است که فحش خوری زیاد دارد. من رکورد فحش خوری را داشتم. این برادرهای جنبش سبز برای یک کاریکاتور فقط در یک روز ۴۰۰ فحش به من دادند.

بیژنی در آخر توصیه ای به جوانان طنزپرداز کرد و گفت: روی یک قالب تمرکز کردن برای عمر محدود و جوانی ما بهتر است. در یک رشته که علاقمند هستید و استعداد دارید باقی بمانید. از این شاخه به آن شاخه رفتن نتیجه ای نخواهد داشت؛ یک خط را بگیرید و کرگدن وار جلو بروید.