پیمانهایی از جنس ناتو
پیمان از من، کار با تو
۲:۰۱ ب٫ظ ۰۲-۰۹-۱۴۰۲
آوردهاند پیمانی بود سنتو (CENTO) نام که البت رفیقان گرمابه و گلستان در خزینه وی را سازمان پیمان مرکزی خطاب مینمودند.
سنتو را پیمانهای همسان پیشینی بود همچون ناتو (بیگمان نامش و حجم معتنابهی هم کردارش) و سیتو که اولی را سازمان پیمان آتلانتیک شمالی و دومی را سازمان پیمان آسیای جنوب شرق نام نهادهاند.
گویند سبب بنیان عموم آن پیمانها این بود که پس از خاتمه جنگ دوم جهانی و اتمام عصر لاوترکاندن بین آمریکا و شوروی، روابط آنها رو به سردی گرایید و جنگ سرد آغاز گردید.
القصه! کدورت بین آنها به حدی پیشی گرفت که دیگر نه تنها چشم نگریستن به یکدیگر را حتی با یک چشم هم نداشتند، به هنگام تماس با یکدیگر هم هیچکدام از طرفین نمیگفت: «ابتدا تو منقطع بنما»، بلکه تلفن را با گفتن «بعدا» روی هم قطع میکردند. گویند وضعیت به همین منوال ادامه داشت که دیگر اصلاً تماسی بین آنها حاصل نمیشد، مگر برای فوت نمودن در گوشی.
نقل است شروع جمیع تیرگیها بین آنها از چشموهمچشمی شروع گشت. بدین شکل که هر کدام از آنها به ایالتهای طرف مقابل به چشم بد نگاه میکرد و آن را از آن خود میپنداشت. در عنفوان واقعه، شوروی و آمریکا مساله را خندهخنده و فقط با انگشتکردن در چشم یکدیگر پیش میبردند؛ ولیکن از آنجا که آمریکا در ینگه دنیا استقرار داشت و نمیتوانست کار را به نهایت چشمداشت خود پیش ببرد که همان دو دور چرخاندن انگشت داخل چشم، علاوه بر فرو نمودن آن بود، عزم کرد برای سد کردن پیشروی کمونیسم در اروپا، پیمان ناتو را در سنه ۱۹۴۹ میلادی تأسیس بنماید. سپس تا آمریکا آمد نفسی به آسودگی بکشد و روی رخنه بر منطقه با گفتن «آخیش» اندیشهای بکند، دید ای دل غافل، کمونیسم از جناح دیگر شروع به پیشرفت کرده است. از همین روی این بار سازمان سیتو را در جنوب شرق آسیا در سنه ۱۹۵۴ پیریزی کرد و جهت گاوگیجه گرفتن شوروی، با انجام یک حرکت رونالدینیووار از کشورهای غیرساکن در این منطقه بهره گرفت.
باری! در همان اثنا که آمریکا برای تسریع در امر خشک شدن مُهر سیتو دولپی آن را به صورت ممتد فوت میکرد، دگربار شَستش خبردار گشت کمونیسم مشغول توسعه در خاورمیانه است. این سری نیز با گردآوردن کشورهای منطقه شامل عراق، ایران، ترکیه، پاکستان و انگلستان (همان بریتانیا و حومه، البت در اینجا بیشتر حومه) در بغداد، پیمان سنتو را در سنه ۱۹۵۵ بنیان نهاد.
دیرزمانی سپری نشد که عراق با وقوع کودتا در کشورش از سنتو خارج و مقر آن به آنکارا منتقل شد. سالها بعد با پیروزی انقلاب اسلامی، ایران نیز با گفتن «ما دیگه اون ایران سابق نیستیم» سازمان را ترک کرد. سنتو مشغول شمارش اعضای خود بود تا ببیند هنوز به حد نصاب میرسند یا نه، که پاکستان هم از سنتو خارج شد. از آنجا که دیگر موجودیت چنین سازمانی فقط با دو عضو، خارج از عرف و به عبارتی خیط بود، سازمان سنتو منحل گشت.
عجب ناتویی بوده. ?
??