راه راه: …همه مردم اورا با جنگ و صلح، آناکارنینا، رستاخیز، کودکی و جوانی می شناسند، اما داستانی زیباتر از همه این داستان ها – که حاصل تخیل نیست، بلکه واقعی است – داستانی است که در کتاب جدید لئون تولستوی، روایت شده است. بیداری و سفر حقیقی او به سوی خدا…(۳۵۱)

بی تردید تولستوی در زُمره برترین رمان نویسان جهان قراردارد و حتی خیلی‏ها معتقدند که بهترین رمان نویس جهان، خود اوست. به هرحال، چه اورا در زمره بهترین ها بدانیم و چه خودِ بهترین، به جرات می توان گفت رمان ۸۲ سال زندگی پرفرازونشیب لئون تولستوی، یکی از برترین، شیرین ترین و خواندنی ترین هایی است که در قرون اخیر نگاشته شده است. شاید به این دلیل که لئون، علاوه براینکه از بهترین نویسندگان جهان به حساب می آید، اهل تفکر و تأمل نیز بوده و دغدغه هایی جدی در حوزه های اخلاق، جامعه، دین و انسان داشته است و در عین حال، کودکی بود که می خواست “بادی را که در صحرا، چهره اش را لمس می‏کند، بیاشامد و زمینی را که هنگام بهار، رنگ و عطرش اورا مست می کند، زیر دندان بجود” و شاید به همین دلیل است که قصه زندگی او، از زیباترین قصه های وی و حتی از خواندنی ترین قصه های جهان است.

کتاب تولستوی، برای اولین بار و با زبانی خودمانی، لئون تولستوی را از نگاه خود او و با نگاه خلاق یک نویسنده معرفی کرده و جنبه های مختلف زندگی و شخصیت اورا نه تنها از طریق آثارش، بلکه با شرح نقاط عطف زندگی، معرفی خانواده و دوستان و بررسی گذرای نظراتش، در قالب یک نقاشی حرفه ای و جذاب به خواننده عرضه نموده است. علاوه براین، کامل بودن این معرفی و کشف ابعاد تازه و دلچسب شخصیت لئو، قطعا شما را شگفت زده کرده و لذت دوچندانی را از خواندن کتاب، نصیبتان خواهدکرد. از بزرگترین نقاط قوت این کتاب، گردآوری همه جنبه‏های شخصیت تولستوی در یکجا و تجمیع همه ابعاد زندگی وی ، با بیان نظرات خودش ‏و دیگران درباره این زندگی است. شاهد مثال ها و نکات استخراج شده از نوشته ها و رمان های تولستوی علاوه بر افزودن بر شیرینی اثر، ‏کمال بررسی و نقد را به دنبال دارد. نویسنده در نظر داشته است که از کدام نقاط باید باسرعت عبور کند و در کدام نقاط باید رحل اقامت ‏افکنده به بررسی بیشتر بپردازد. چینش فصول و بخش های کتاب نیز با روندی منطقی و دلچسب، خواننده را با خود همراه می‏کند.‏

‏ گرچه کتاب، از نگاه نویسنده(راوی) نگاشته شده است اما سبک نوشته، به فراخور محتوای فصل تغییر می کند. به گمان نویسنده، بهترین ‏داستان تولستوی، زندگی خود اوست که از همه قصه های او زیباتر است. تولستوی، خود از آیندگان خواسته است زندگی اش را به صورت دوره های ‏چهارگانه ای که ترسیم کرده قرائت کنند، نویسنده نیز به این خواسته تولستوی توجه داشته و بخش اول را که مربوط به زندگینامه لئون ‏تولستوی است، در چهار فصل نگاشته است: کودکی، نوجوانی، ازدواج(خانواده) و مهم‏ترین دوره زندگی وی یعنی سی سال پایانی که با بحران ‏تردید و معنویت همراه بوده است. باتوجه به زندگینامه های مختلفی که توسط خود تولستوی و دیگر بزرگان ادبیات دنیا درباره وی نگاشته شده ‏است، نویسنده تلاش کرده تا با مطالعه همه زندگینامه های دردسترس، تلخیص و انتخاب قسمت های مهم و تدوین مجدد آن، در صدوسی ‏صفحه فصل اول، دوره های چهارگانه زندگی تولستوی را شرح داده و با ارائه نظرات و نوشته های دیگران دراین باره و همچنین درج شاهد ‏مثال از نوشته‏ های وی، گوشه های تاریک یا کمتر واضح زندگی این نویسنده و ادیب بزرگ را روشن نموده و روند رشد و توسعه فردی او را تا ‏دقایق پایانی زندگی این جهانی، پیوسته و منطقی و تا حدتوان مطابق با واقعیت، به منظر خواننده برساند. در فصل اول کتاب درباره تبارشناسی ‏و خانواده تولستوی، اشخاص موثر در زندگی وی، سه دوره ابتدایی زندگی وی و درپایان، دوره پایانی زندگی تولستوی که به سفری درونی و ‏معنوی طی شده و با فرار بزرگ او از روزمرگی و روزمرّگی، به سفرنهایی وی در این جهان می انجامد.‏

پس از خواندن این کتاب خواهید گفت: چه جالب! تاحالا اینطور نگاه نکرده بودم!

…من یقین ندارم که دراعماق قلب من هیچ هدف و منظوری جز قصد نیکی وجود نداشته باشد و به همین جهت است که وقتی از من تمجید و ‏تحسین می نمایند خوشم می آید و حال آنکه اگر قصد دیگری جز رضای خداوند نمی داشتم نباید از تمجید و تحسین مردم مسرور شوم. از ‏طرف دیگر این مردم که به ملاقات من می آیند و به من ایمان دارند باعث زحمت من می شوند و نمی گذارند که بااستفاده از تنهایی به ‏عبادت مشغول باشم و با خدای خود رازونیاز کنم. من سابقا احساس می کردم که چشمه صاف و شفافی هستم که هیچ غل و غشی ندارم ولی ‏حالا از بس مردم آمده اند و روی این چشمه لگد زده اند خاک ها با آب زلال مخلوط شده و درنتیجه، صافی و شفافی آن از بین رفته است.