اگر وقتی سوار مترو می‌شوید تنها به فکر جای خالی و خمیازه کشیدن بر روی صندلی نباشید تا نکند مجبور شوید جایتان را به کس دیگری بدهید، مترو جایی‌ست پر از سر و صدا و «دیالوگ». بله، دیالوگ! دیالوگی که نوشتن آن در داستان از جمله سخت‌ترین کارهاست تا هم «پیشبرد داستان» را محقق کند و هم «زوایای شخصیت» را به ما نشان بدهد؛ همانطور که از بدردبخورترین ابزارهاست.

آدم‌های توی مترو چه کسانی هستند؟ معلم، کارگر، اتباع خارجی، جوانان، پیرمرد ها، پیرزن ها، زوج های جوان، زوج های پیر، کارمندها، «روزنامه نگاران»، متخصصان برق، گچ کش ها، دست فروش ها؛ طبیعی است چون مترو «فعلا» یک وسیله نقلیه عمومی است. در این حالت ممکن است تنها یک «روزنامه‌نگار» به فکر این بیفتد که دیالوگ های مترو را یادداشت کند و درباره آنها بنویسد. درباره قهرمان‌هایی که داستان زندگی خودشان را با «دیالوگ‌ها» پیش می‌برند.

دیالوگ‌های مترو می‌تواند در مورد چه چیزهایی باشد؟ اتفاقات روزمره، مشکلات، سختی‌ها، مسائل فرهنگی، وضعیت اجتماعی، مشکلات اقتصادی، دید مردم به جامعه و حاکمیت، آرزوهای مردم و چیزهایی از این دست؛ یعنی همه چیزها! چون به تعداد آدم ها در مترو «عقل» وجود دارد و هر عقلی هم به فراخور «فهم» خود دارای دغدغه و قوه «نطق» است.

ممکن است در مترو و در مواجهه با این دیالوگ‌ها چه کار کنیم؟ عصبانی شویم، شروع به جواب دادن کنیم، حسرت بخوریم، افسوس بخوریم، دغدغه‌مان بالا بزند، در پی اصلاح باشیم، دنبال حل مشکل بگردیم و از این دست واکنش‌ها! کافیست گوشمان را نبدیم و خودمان بخشی از آن دیالوگ‌ها باشیم؛ کاری که احسان محمدی در شیوه دلبری و متروآشوبی انجام داده‌است.

احسان محمدی با این کتاب نشان می‌دهد مثل اکثر روزنامه‌نگاران دید منفی خودش را دارد، ولی چیزی که در کلمه کلمه کتاب موج می زند «امید به اصلاح» است. شوقی که محمدی برای اصلاح وضعیت «زیر پوست شهر» و مترو دارد اصلا قابل اغماض نیست و موقعیت‌های طنز شکار شده توسط او در بیشتر این مترونوشت‌ها، موقعیت بی‌نظیری برای درک فضای اجتماعی کشور است.

قلم روان و متن قاعده‌مندش در کتاب به مخاطب درس «درست» نوشتن و درست خواندن می‌دهد، متنی که نه اغلاق و سختی متون ادبی را دارد و نه همانند صحبت های عامیانه است. محمدی حتی بر روی جلد کتاب هم دست از روزنامه‌نگاری برنداشته و قاعده «روتیتر، تیتر، نویسنده» را حتی برای اسم کتابش هم اجرا کرده‌است. افراد، رویدادهای شاخص، مکان‌ها و از این دست اطلاعات در کتاب با فونت کج مشخص شده‌اند تا اگر خدای نخواسته سال‌ها بعد کسی خواست تا از واقعیت ماجرا خبردار شود، با یک سرچ ساده به آن برسد.

«مترونوشت‌های یک روزنامه نگار، شیوه دلبری و متروآشوبی، احسان محمدی» که توسط انتشارات معین در سال ۱۳۹۸، در ۱۰۵۰ نسخه چاپ شده و ۲۵ هزار تومان قیمت دارد، از جنس «روزنوشت»های مجازی نویسنده است که این روزها کمتر شده ولی هنوز دنبال کردن آن‌ها می تواند مخاطب را به درکی نسبتا «بی‌طرف» از فضای کشور برساند؛ کاری که به گفته «پشت جلد کتاب» هدف این کتاب هم بوده‌است.