راه راه: تهران-موریس… یه نفر

اما آنجا که بیش از هر زمان دیگری نقش روح برجام در دوره پهلوی اول به چشم می‌آید، در زمان حمله متفقین به ایران و تغییر سلطنت از رضاخان به محمدرضا است. اشرف پهلوی در خاطرات خود نقل میکند که راننده ماشینی که پدر را از تهران تا بندرعباس برد روح برجام بوده است. او میگیود که پدر در موریس بارها به روح برجام فحش رکیک میداد که بعد از آنهمه خدمت آخرش هم من را تا بندر برد و انقدر ایستاد تا کشتی حرکت کند و وقتی از رفتن ما مطمئن شد راهش را کشید و رفت.

برخی افراد معتقد هستند بیانیه ترک مخاصمه که به عدم مقاومت ارتش ایران مقابل قوای روس و انگلیس انجامید و کشور را رسما به اشغال این دو کشور درآورد توسط روح برجام نوشته شده بود.

کسی که از ارنست پرون نمیترسید

با روی کار آمدن محمدرضا پهلوی رفت و آمدهای روح برجام به دربار شدت پیدا میکند. یکی از دربانهای کاخ سلطنتی یک روز به روح برجام که میخواسته وارد کاخ شود میگوید: «آقا شما از این ارنست پرون نمی‌ترسید؟ یه حرفهایی پشت سرش هست ها!» که روح برجام پاسخ می‌دهد: «نه، ترس برای چی، خوشم هم میاد!»

این بخش از خاطرات این دربان سلطنتی در چاپهای بعد از انقلاب بخاطر عدم رعایت عفت عمومی حذف شده است اما چاپ قدیم آن را میتوان در کتابخانه هاروارد پیدا کرد.

در این دوره اسناد بسیاری وجود دارد که در آنها نامی از روح برجام که حالا دیگر به میانسالی رسیده برده شده است. برای مثال در کودتای ۲۸ مرداد روح برجام نقش غیر قابل انکاری دارد. به اعتراف ژنرال نصیری، کسی که پری بلنده و شعبان بی مخ را به ستاد مرکزی کودتا معرفی میکند روح برجام است.

روح برجام رو که کشتند…

بعدتر و در جریان تشکیل ساواک، روح برجام در نقش وارد کننده ابزار و ادوات شکنجه وارد میشود. این مسئله تا سال ۲۰۱۲ فاش نشده بود تا آنکه «استوارت هال» گزارشگر ورزشی سابق شبکه بی‌بی‌سی به اتهام تجاوز و سوءاستفاده جنسی از کودکان بازداشت شد. با مشخص شدن ابعاد جنایات هال و بالا رفتن تعداد قربانیان او، پلیس به فکر افتاد تا تمام کسانی که ممکن بوده جزو قربانیان هال باشند را شناسیایی کند. بنابراین از هال خواست که اسم هر کسی که در عمرش با او ارتباط داشته و حتی یکبار او را دیده است را بنویسد. اینجا بود که نام روح برجام به میان آمد. روح برجام نیز برای اینکه آبروی خود را حفظ کند و ثابت کند ارتباطش با هال سر قضیه دیگری بوده است مجبور شد اعتراف کند از سالهای میانی دهه ۳۰ شمسی و همزمان با تاسیس ساواک، از هال ابزار و ادوات شکنجه می‌خریده و وارد کشور میکرده است. هال در آن سالها در پشت شهرداری لندن انواع ابزارآلات برقی مخصوص شکنجه را میفروخت.

ادامه دارد…