مروری بر سریال‌های طنز رضا داودنژاد
سکانس پایانی لبخند همیشگی
۹:۰۰ ب٫ظ ۱۹-۰۱-۱۴۰۳
رضا داودنژاد بازیگر سینما و تلویزیون ایران، پس از چندین ماه درگیری با عفونت خونی بعد از پیوند کبد، در ۴۳ سالگی دار فانی را وداع گفت. در این مجال، مروری داریم به سریال‌های طنزی که در آن به نقش آفرینی پرداخته و در خاطره‌ها ماندگار شدند.
رضا داودنژاد در سال ۱۳۵۹ در یک خانواده هنرمند در تهران دیده به جهان گشود. پدرش علیرضا داودنژاد کارگردان، خواهرش زهرا داودنژاد و عمویش محمدرضا داودنژاد از بازیگران معروف کشور هستند. او فعالیت هنری‌اش را در سن ۶ سالگی و با فیلم «بی پناه» به کارگردانی پدرش علیرضا داودنژاد آغاز کرد و طی سال‌های فعالیتش در ۳۴ فیلم و ۱۳ سریال تلویزیونی ایفای نقش کرد. وی در فیلم‌های مطرحی چون «مصائب شیرین»، «مرهم»، «خیابان‌های آرام»، «هوو»، «لامینور»، «بی رویا» و … بازی کرده است. اوج فعالیت وی در سینما احتمالا به اولین بازیگری جدی او در ۱۸ سالگی برمی‌گردد که با فیلم مصائب شیرین موفق شد در هفدهمین جشنواره فیلم فجر نامزد دریافت سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول مرد شود. مرحوم داودنژاد در سریال‌های خاطره‌انگیزی چون «پشت کنکوری‌ها»، «باغچه مینو»، «زندگی به شرط خنده»، «متهم گریخت» و «پنچری» به ایفای نقش پرداخت.
نهایتا رضا داودنژاد در اثر بیماری عفونی ناشی از پیوند کبد در فروردین ۱۴۰۳ دار فانی را وداع گفت و دنیای فیلم و سریال را برای همیشه ترک کرد. در این گزارش مروری داریم به تعدادی از سریال‌های طنزی که از وی به یادگار مانده است.
پشت کنکوری‌ها
پشت کنکوری‌ها سریالی طنز به کارگردانی پریسا بخت‌آور و به نویسندگی مشترک محمدرضا فاضلی و اصغر فرهادی است که در رمضان سال ۱۳۸۱ از شبکه تهران در ۲۵ قسمت پخش شد. در این سریال در کنار رضا داوودنژاد، بازیگرانی هم چون علی صادقی، برزو ارجمند، رامین ناصرنصیر، محمدرضا رضایی، سعید آقاخانی، سیما گرجستانی، سیروس گرجستانی و محمدرضا نوروز نقش‌آفرینی کرده‌اند.
پشت کنکوری‌ها داستان جوانی به نام سیاوش (رضا داودنژاد) است که عاشق و دل‌باخته دختری می‌شود؛ اما دختر برای ازدواج با او شرطی می‌گذارد که او باید در کنکور دانشگاه قبول شود. سیاوش به همراه چند تن از دوستانش که هرکدام به دلایل مختلف می‌خواهند در کنکور قبول شوند، دورهم جمع می‌شوند تا بر روی کنکور تمرکز کنند. در این مسیر هرکدام مشکلات خاصی دارند که باعث می‌شود هر قسمت شاهد یک ماجرای جدید باشیم.
این سریال جزو بهترین و پربیننده‌ترین سریال‌های دهه ۸۰ است که بسیاری از جوانان و نوجوانان، مخصوصا دبیرستانی‌ها و پشت کنکوری‌ها به آن بسیار علاقه‌مند بودند و با جدیت آن را دنبال می‌کردند. تیتراژ این سریال هنوز در پس زمینه ذهنی بسیاری از جوانان آن دوره پخش می‌شود.
باغچه مینو
باغچه مینو سریالی نوستالژی متعلق به دهه ۸۰ به کارگردانی رضا صفدری، به نویسندگی مینو فرشچی و مهراب قاسم‌خانی است که در نود قسمت ساخته شده و در سال ۱۳۸۲ از شبکه سه سیما پخش شد.
«باغچه مینو» داستان یک خانه بزرگ موروثی است که به برپایی مراسم‌های مختلفی چون عزا، عروسی، برگزاری سمینار، گردهمایی‌های مختلف و… اختصاص یافته است. برپایی چنین مراسم مختلف و گاه حتی متضادی باعث ایجاد ماجراهای طنزی می شود که در ادامه حوادث داستان را به پیش می‌برد.
در این مجموعه در کنار رضا داودنژاد (در نقش نادر)، فتحعلی اویسی، جواد رضویان، بیژن بنفشه‌خواه و زهرا داوودنژاد نیز بازی کردند.
زندگی به شرط خنده
زندگی به شرط خنده نام مجموعه طنزی به کارگردانی مهدی مظلومی و نویسندگی علی وارسته و محمد سهیلی است که در سال ۸۴ و ۸۵ در ۹۰ قسمت ۴۰ دقیقه‌ای از شبکه پنج پخش شد. زندگی به شرط خنده داستان پیرمرد سودجو و پول‌دوستی به نام خشایار (حمید لولایی) است که وظیفه مراقبت از خانه‌ای بزرگ را در زمان نبود صاحب خانه به عهده دارد؛ ولی به دلیل طمع و مشکلات مالی، خانه باغ را به گروه‌های مختلف فیلمبرداری اجاره می‌دهد و باعث اتفاقات مختلفی می‌شود که با زبان طنز این اتفاقات به نمایش درآمده‌اند. در این مجموعه در کنار حمید لولایی، بازیگران طنز مطرح و جوان زیادی مورد استفاده قرار گرفتند؛ از جمله مرحوم رضا داوودنژاد، یوسف تیموری، علی صادقی، سحر ولد بیگی، بهنوش بختیاری، خشایار راد و… .
پنچری
سریال پنچری یک روایت طنز و ملودرام عاشقانه و خانوادگی از برزو نیک‌نژاد و به نویسندگی برزو نیک‌نژاد، علیرضا کاظمی‌پور و سعید جلالی است که در ۴۲ قسمت در تابستان ۹۶ از شبکه سه پخش شد. پنچری داستان جوانی به نام حمید (یوسف تیموری) است که می‌خواهد با دختری که به نام نگار (سولماز غنی‌زاده) ازدواج کند و در تلاش است تا شرایط نامتعارف خانواده عروس مثل ماشین شاسی بلند و خانه در بالاشهر و… را برآورده کند که با چالش‌هایی روبه‌رو می‌شود. ازجمله چالش‌های او دردسرهایی است که پسرخاله‌اش قادر (رضا داودنژاد) ایجاد می‌کند. قادر با رفتارهای عجیب و دردسرساز در تلاش است تا با دخترخاله‌اش افسانه (زهره فکور صبور) ازدواج کند. در این فیلم حمید لولایی در نقش عموی حمید و مریم سعادت در نقش مادر قادر و مهران غفوریان در نقش جمشید ایفای نقش می‌کنند.
نکته تامل برانگیز این سریال آنجاست که در پایان سریال قادر (رضا داود نژاد) و افسانه (زهره فکور صبور) باهم ازدواج کردند و امروز متاسفانه هیچ یک در قید حیات نیستند و هر دو در روزگار جوانی رخت مرگ بر تن کردند.
نون و ریحون
نون و ریحون یک مجموعه تلویزیونی به کارگردانی فرزاد مؤتمن، نویسندگی عباس نعمتی و تهیه‌کنندگی محمود رضوی است که در ماه رمضان سال ۱۳۸۹ از شبکه تهران پخش شد. این سریال درباره پنج دوست است که از کودکی باهم در یک محل بزرگ شده‌اند. دوستی این پنج نفر در طول سال‌ها با افت‌وخیزهای فراوانی همراه بود تا این که بر اثر فوت بستگان یکی از آن‌ها، یک حمام به او به ارث می‌رسد. آن‌ها تصمیم می‌گیرند با همکاری یکدیگر یک حمام قدیمی را به سفره‌خانه سنتی تبدیل کنند. در ادامه اتفاقاتی رخ می‌دهد که این پنج دوست تحت تاثیر خان‌عمو تصمیم می‌گیرند، مجرد بمانند؛ اما هر کدام جداگانه در مسیر عشق قرار می‌گیرند.
رضا داودنژاد در این سریال یکی از آن پنج دوست است و نقش کلیدی در سریال دارد و در کنار بازیگران مطرحی چون انوشیروان ارجمند، سعید پیردوست، شقایق دهقان، امیرحسین رستمی، برزو ارجمند، فرهاد آئیش، بهنوش بختیاری و… به ایفای نقش می‌پردازد.
طنازی در ذات او بود
مرحوم رضا داودنژاد به دلیل فیزیک خاص و میمیک‌های جذاب و بانمک صورت، شیرین کلامی و طنازی ذاتی و منحصر به فردش، در اکثر نقش‌هایش حتی نقش‌های جدی، رگه‌هایی از طنز در بازی‌اش کاملا هویدا بود و بازی او را بسیار دل‌نشین می‌کرد. هرچند او اغلب در نقش‌های کوتاه و مکمل بازی کرده و علاقه‌ی شخصی خودش هم به این شکل از بازیگری بود، چنانکه در مصاحبه‌ای گفته بود: «من از دستیاری کارگردانی تا بازیگری فرعی و مجری طرحی را تجربه کرده‌ام و در بسیاری از کارها هم نقش‌های کوتاهی داشته‌ام و بیشتر آدمی هستم که دوست دارم جزیی از یک کلیت خوب باشم.»
برای این بازیگر طنز کشورمان از خداوند جان و جهان، طلب آمرزش و مغفرت داریم.
خدا رحمتش کنه